به نقل از «ایسنا»

این روزها، قلب تعزیه تفرش تندتر می زند

تاریخ انتشار: ۳ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۱۰۵۸۴

ایسنا/مرکزی نام تعزیه با سوگواری اباعبدالله حسین(ع) گره خورده و ماه محرم، نقطه عطفی است برای آنکه عاشقان سیدالشهدا(ع) هر آنچه دارند را در طبق اخلاص بگذارند و ارادت خود را به شهدای کربلا نشان دهند و بر همین اساس است که این روزها، در همه نقاط کشور چراغ تکایا روشن است و آوای حزین تعزیه و صدای زاری دوستداران شهدا و اسرای کربلا از پشت دیوراهای تکایا به گوش می رسد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

استان مرکزی به واسطه سابقه کهن خود در عرصه فرهنگ، یکی از خاستگاه های تعزیه در کشور است تا جایی که نام شهرستان تفرش، در این حوزه از نام های کهن و برتر است و گروه ها و تعزیه خوانان قَدَری از این خطه برخاسته اند و نامشان در آسمان این هنر می درخشد.

تفرش به واسطه برخورداری از تکایای بسیار قدیمی از جمله تکیه زاغرم که قدیمی ترین تکیه ایران به شمار می  رود و شخصیت های برجسته مذهبی و فرهنگی، مهد تعزیه کشور محسوب می شود و در ماه محرم برگزاری و اجرای این هنر اصیل در تفرش به اوج خود می رسد به طوری که در این شهرستان کوچک روزانه بیش از پنج نمایش تعزیه در نقاط مختلف شهر و روستا اجرا می شود و اتفاقا بسیار مورد استقبال اهالی تفرش و بازدیدکنندگانی از دیگر نقاط استان مرکزی و استان های دیگر قرار می گیرد.

قدمت تعزیه در تفرش به دوران صفویه بازمی گردد و حتی قدیمی ترین نسخ تعزیه ایران متعلق به این شهرستان است. در تمام این سال ها هنرمندان این شهرستان و تعزیه خوانان بزرگ این خطه، با تمام توان چراغ این هنر را روشن نگه داشته و عشق به این هنر را به نسل های بعد منتقل کرده اند به طوری که امروز نه تنها جوانان مشتاق تماشای تعزیه هستند، بلکه بسیاری از آنها دوست دارند تعزیه خوان شوند.

این شهرستان بیش از ۱۰ تکیه دارد که مهمترین آنها تکیه های زاغرم، خلچان و شش‌ناو است و در ایام مختلف سال به ویژه محرم، محل برگزاری تعزیه ها هستند.

حالا که محرم از راه رسیده، مروری بر تعزیه تفرش آنهم در گفت و گو با هنرمندان تعزیه خوان این شهرستان خالی از لطف نیست.

با همین هدف به تکیه خلچان که در مرکز بافت قدیم تفرش واقع شده و قدمت آن به سال ۱۳۱۷ هجری قمری باز می گردد رفتیم. تکیه در دو طبقه با طراحی مستطیل شکل و حجره هایی در اطراف آن که برای تماشای تعزیه، تعبیه شده، میزبان هنرمندان تعزیه و علاقه مندان به این هنر آیینی است.

در دهه اول محرم همه روزه از ساعت ۹ تا ۱۲ در این تکیه تعزیه اجرا می شود و ما در حاشیه اجرای تعزیه دوطفلان مسلم پای صحبت هنرمندان این شهرستان نشستیم.

تعزیه تفرش در تمام طول سال فعال است

به گزارش ایسنا، مصطفی شاه حسینی یکی از تعزیه خوانان قدیم تفرش و سرپرست گروه و کارگردان تعزیه تکیه خلچان که سابقه ۲۵ ساله فعالیت در این هنر دارد، به ایسنا گفت: تعزیه در تفرش قدمتی کهن دارد و همواره بالاترین مخاطب را به خود جذب کرده است.

وی با بیان اینکه شهر تفرش دارای ۴ تکیه زاغرم، ششناو، میانده و خلچان است که تکیه خلچان قدمتی ۱۵۰ ساله دارد و یکی از تکایای زیبا و قدیمی تفرش به شمار می رود. البته در تفرش، علاوه بر تکایای داخل شهر، در روستاها نیز تکایای بسیاری وجود دارد که اکثر آنها در ماه محرم برای اجرای تعزیه آماده می شوند.

شاه حسینی با تاکید بر اینکه تعزیه در تفرش تنها مختص محرم نیست بلکه در ماه صفر و مناسبت های مختلف نیز تعزیه اجرا می شود و در واقع در طول سال، برنامه های تعزیه خوانی در شهرستان فعال است، افزود: در تفرش از کودک تا سالمند با تعزیه آشنا هستند و به این هنر علاقه دارند و بهترین شبیه خوانان نیز مانند استاد رضا حیدری از این خطه برخاسته اند و در کشور حرف برای گفتن دارند و تعزیه و تعزیه خوانان تفرشی همواره در جشنواره ها درخشیده اند و به دلیل اینکه تعزیه در فرهنگ این شهرستان نهادینه شده، این منطقه به مهد تعزیه کشور تبدیل شده است.

تعزیه، حمایت مسئولان و استقبال مردم را می خواهد

سید اکبر میرحسینی یکی دیگر از تعزیه خوانان تفرشی که از سال ۱۳۵۸ و در ۱۱ سالگی تعزیه خوانی را شروع کرده و زیر نظر استاد حیدری آموزش دیده و تا امروز نقش های مخالف از جمله شمر را در تعزیه ایفا کرده نیز اظهار کرد: از کودکی شاهد اجرای تعزیه بودم و همین امر باعث گرایش من به سمت تعزیه شد.

وی افزود: به دلیل علاقه به کار تعزیه و تعزیه خوانی و تمرین فراوان، در اجرای نقش ها موفق بودم و همین امر باعث شد که در فرانسه و آلمان نیز اجرای تعزیه داشته باشم و در محرم و صفر برای اجرای تعزیه به شهرهای مختلف کشور سفر می کنم، البته اجرای تعزیه صرفا به محرم و صفر محدود نمی شود و در ایام و مناسبت های مختلف مذهبی تعزیه برگزار می شود.

میرحسینی با تاکید بر اینکه در گذشته استقبال بیشتری را از تعزیه شاهد بودیم، افزود: قطعا اگر بهای بیشتری به این هنر آیینی و مذهبی داده شود می توان تعزیه را به مانند گذشته با شور و استقبال بیشتر در کشور برگزار کرد، البته برای جذب جوانان و کودکان به تعزیه، نوآوری های بسیاری در اجرا انجام می شود تا جذابیت بیشتری برای مخاطب ایجاد شود.

تعزیه خوان با تمام قلبش روی صحنه می رود/تعزیه، ابزاری برای تبیین و تشریح دین

نصرالله باباعلی تعزیه گردان و تعزیه خوان تفرشی معروف به معین البکاء نیز در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به فعالیت ۶۰ ساله اش در عرصه هنر تعزیه، اظهار کرد: از نونهالی به تعزیه علاقه مند بودم و در تمام بخش های این هنر فعال بودم و بسیاری از تعزیه خوانان امروز تفرش را آموزش داده، نسخه 500 تعزیه را جمع آوری کرده و حدود ۲۸۰ نمایش تعزیه را اجرا و کارگردانی کرده ام.

وی با تاکید بر اینکه تعزیه خوانان باید بتوانند نقش های مختلف را اجرا کنند و حتی موسیقی تعزیه را بشناسند، گفت: تفرش و روستاهای اطراف آن تکایای بسیاری دارد و تعزیه خوانان، شهادت خوانان و موسیقی دانان تعزیه بسیاری را تربیت کرده و بسیاری از تعزیه خوانان قدیمی این منطقه در تکیه دولت تهران اجرای برنامه داشته و این تجربه و نسخ تعزیه را به تفرش منتقل می کردند و در حال حاضر حدود ۲۰ گروه تعزیه در این شهرستان فعالند.

باباعلی با بیان اینکه به واسطه تعزیه به راحتی می توان دین را تبیین و ترویج کرد و کودکان و نوجوانان را جذب کرد، افزود: تعزیه خوانان با تمام قلب خود بر روی صحنه اجرا می کنند و همین امر باعث منقلب شدن تماشاگر می شود. همواره سعی می شود که تعزیه خوان خوب تربیت و جذب شود تا این هنر که متشکل از یک جامعه بسیار بزرگ و غنی است، همچنان ماندگار باقی بماند.

وی با اشاره به اینکه هنر تعزیه در دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی اول به دوران اوج خود رسید و پس از آن برای حدود ۸ سال تا حدی افول کرد، گفت: پس از انقلاب اسلامی با تلاش های بسیار، تعزیه احیا شد و همچنان ماندگار شده است، البته در گذشته استقبال مردم از این هنر قدری بیشتر بود و احساسات مردم را بیشتر دریافت می کردیم، اما همچنان علاقع مندان تعزیه بسیارند و برای حفظ این هنر تلاش می کنیم.

خدمت تا آخرین لحظه عمر

پدر محمدرضا باقرپویا، بچه خوان ۱۵ ساله تعزیه تکیه خلچان، هنرمند تعزیه است و او را از نوزادی در نقش حضرت علی اصغر(ع) به صحنه تعزیه آورده و به تدریج که بزرگتر شده به این هنر علاقه مند شده و حالا حدود ۱۰ سال است که تعزیه اجرا می کند.

وی افزود: تا امروز در شهرهای مختلف مانند اراک، تفرش، خمین، تهران، بهبهان و ... اجرای تعزیه داشته ام و نقش های مختلفی همچون طفلان مسلم، حضرت قاسم، حضرت عبدالله، پسر حُر و ... را بازی می کنم و برای نوجوان خوانی در حال تمرین هستم. تا لحظه ای که نفس داشته باشم به امام حسین(ع) خدمت می کنم.

نقش ها را از عمق وجودم ایفا می کنم

عباس پیربداغی۱۳ ساله و بچه خوان تعزیه نیز بیان کرد: ۶ سال است که تعزیه خوان شده ام و تا امروز نقش های طفلان مسلم و حضرت قاسم را اجرا کرده ام و حتما این هنر را برای همیشه ادامه خواهم داد.

وی با بیان اینکه تمام نقش ها را از عمق وجودم اجرا می کنم و همین باعث شده است که مردم و تماشاگران نسبت به نقشم واکنش نشان دهند، افزود: در یکی از اجراها، مادری برای شفای دختر بیمارش طلب دعا کرد و از صمیم قلب برای شفایش دعا کردم، دو هفته بعد طی تماس تلفنی اعلام کرد که دخترش شفا گرفته است.

تفرش تعزیه خیز است

محسن زمانی یکی دیگر از تعزیه خوانان تفرش، که از ۱۰ سالگی و از بچه خوانی به این هنر ورود کرده و اکنون با گذشت ۲۶ سال از آن زمان همچنان این هنر را رها نکرده و عموما موافق خوان بوده است نیز اظهار کرد: تفرش یکی از نقاط تعزیه خیز است و همین شرایط بسیاری از کودکان و نوجوانان این منطقه را به سمت تعزیه سوق می دهد و خوشبختانه اقبال بسیار خوبی را نسبت به تعزیه خوانی در تفرش شاهد هستیم.

به گزارش ایسنا، تفرش مهد تعزیه در استان مرکزی و کشور است و در تمام روزهای دهه اول محرم، بیش از ۲۰ گروه تعزیه، در گوشه و کنار آن و در شهر و روستا، مشغول اجرای تعزیه هستند و خوشبختانه نه تنها پدران و مادران و سالمندان، بلکه می توان کودکان و نوجوانان بسیاری را در تکایا دید که با علاقه بسیار نظاره گر تعزیه هستند، چه بسا که این کودکان در آینده تعزیه خوانان بزرگی شوند و این هنر اصیل آیینی، حماسی و مذهبی را پاسداری کنند.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری تعزيه استانی شهرستانها تفرش محرم محرم 1402 استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها استانی علمی و آموزشی زنجان استانی سیاسی منطقه مازندران استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها تعزیه خوانان تعزیه خوانان تعزیه خوان اجرای تعزیه تعزیه خوانی نقش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۱۰۵۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حمله عجیب روزنامه جوان به مدافعان تعطیلی شنبه: پیـام پنهان دارد | از بعد نمادین روزها غفلت نکنید!

رسانه اصولگرای جوان نوشت: مسئله فقط تعطیلی یک روز نیست، مسئله تغییر نظم اجتماعی است. نظم اجتماعی باید بر اساس یک منطق روشن تنظیم شود. تعطیلی شنبه‌ها یعنی محوریت نظم اجتماعی بر اساس منطق اقتصادی، اما تعطیلی جنبه تنظیم نظم اجتماعی براساس منطق فرهنگی است.

روزنامه جوان نوشت:

دین برای زمان اهمیت ویژه قائل است. اسلام به برخی زمان‌ها نگاه ارزشی دارد . عناوینی، چون «شب قدر، روز مبعث، عید غدیر، روز عاشورا، عید فطر، شب جمعه و روز جمعه» نشان از نگاه خاص اسلام به برخی از زمان‌ها و جانمایی خاص آن در زندگی انسان مسلمان دارد.

اساساً اسلام یکی از عناصر تنظیم‌گر در سبک زندگی اسلامی را زمان می‌داند. توجه به ساعات خاص، روزهای هفته، روزهای خاص در ماه، روزهای خاص در سال همه گویای نوع نگرش اسلام به مقوله زمان است.

تجربه نشان می‌دهد هنگامی که دو روز تعطیل است، به طور طبیعی روز دوم به عنوان روز اصلی تعطیل قلمداد می‌شود. چه اینکه امروزه در تهران روزهای پنج‌شنبه تعطیل است و مردم از آن به‌عنوان روز کارهای عقب‌مانده استفاده می‌کنند و جمعه را تعطیل به‌معنای استراحت و تفریح به شمار می‌آورند. چهره عمومی شهر نیز جمعه را به عنوان روز تعطیل نشان می‌دهد.

تحولات فرهنگی هیچ‌گاه یک‌شبه رخ نمی‌دهد. ذهنیت اجتماعی آرام‌آرام شکل می‌گیرد. به امروز که ذهنیت عمومی جمعه را روز تعطیل می‌داند نگاه نکنید. تعطیلی شنبه به‌مرور زمان و طی یک دهه آینده موجب خواهد شد ذهنیت اجتماعی جمعه را از مدار و محور بودن تعطیلات خارج کند و جمعه نقشی را در زندگی بیابد که امروز پنج‌شنبه به‌عنوان روز نیمه‌کاری و کم‌کار هفته انجام می‌دهد.

جایگاه جمعه در فرهنگ اسلامی، اما جایگاه خطیری است. در اسلام جمعه محور بخشی از اعمال عبادی فردی و اجتماعی، رسیدگی‌های فردی و دینی به شمار آمده‌است. از صبح جمعه که با دعای ندبه و انتظار ظهور آغاز می‌شود تا ظهر جمعه که محل اجتماع مسلمین در نماز جمعه است. تا ده‌ها آداب فردی که برای جمعه تصویر شده‌است.

جمعه روز خاص و نماد اسلام است و به نوعی از شعائر اسلامی شناخته می‌شود. در برابر شنبه که نماد یهود است و یک‌شنبه که نماد مسیحیت است. ما نسبت به بعد نمادین روزها غفلت داریم.

بعد نمادین دین یکی از عناصر هویت‌سازی دینی است. عنصر هویت‌ساز مرز شما با غیر شما و دیگری شما را تعیین می‌کند، اما غفلت از آن موجب درهم آمیختگی فرهنگی، هویت‌زدایی و عدم تشخص آن جامعه می‌گردد. ظاهر استدلال برای تعطیلی شنبه‌ها خیلی روشن و در نگاه ابتدایی مقبول است. باید برای تجارت خارجی خود را با ایامی که جهان در حال کار است، هماهنگ باشیم، اما نکته این است که مسئله را نباید سطحی دید.

مسئله فقط تعطیلی یک روز نیست، مسئله تغییر نظم اجتماعی است. نظم اجتماعی باید بر اساس یک منطق روشن تنظیم شود. تعطیلی شنبه‌ها یعنی محوریت نظم اجتماعی بر اساس منطق اقتصادی، اما تعطیلی جنبه تنظیم نظم اجتماعی براساس منطق فرهنگی است. اسلام برای حیات انسانی ارزش ویژه بر مدار حیات طیبه قائل است و نظم اجتماعی را نیز براین مدار سامان می‌دهد. (این بخش نیازمند توضیح و تبیین فنی و براساس روح شریعت است.)

در نامه اخیر اتاق بازرگانی ایران خطاب به مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم تعطیلی شنبه‌ها این است:

«اثربخشی اقدامات دولت برای افزایش ارتباط با سایر کشورهای بلوک شرق و غرب و توسعه روابط تجاری و اقتصادی، در گرو پذیرش هر چه بیشتر استانداردهای اقتصاد جهانی است.»

این استدلال که باید خودمان را با نظم جهانی در حوزه اقتصاد تطبیق دهیم، آشناست. سال‌ها قبل طیفی سخن از جامعه جهانی می‌زدند، اما این جهان، جهانی است که امریکا و غرب محور آن هستند. حرکت به‌سمت استانداردهای مثلاً جهانی یعنی پذیرش گام‌به‌گام نظم غربی در حالی‌که امروز دنیا در حوزه‌های مختلف از جمله اقتصاد در حال عبور از نظم فعلی و تک قطبی است.

تشکیل پیمان‌های مالی و اقتصادی بزرگ، چون پیمان شانگ‌های و بریکس، پیمان‌های مالی دو یا چندجانبه و دلارزدایی همه به‌معنای عبور از نظم موجود است. در چنین دوران عبور از نظم امریکایی سوق دادن کشور به سمت آن نوعی ارتجاع تمدنی است.

تأکید می‌کنم مسائل کلان را نباید اتمیک و نقطه‌ای دید، تعطیلی شنبه‌ها را باید در یک اتمسفر کلان فرهنگی، اجتماعی، ملی و بین‌المللی تحلیل کرد. پیامدها، روندها، آسیب‌ها و دیگر جوانب باید در این بستر تحلیل و بررسی شود. پس مسئله تنها تعطیلی یک روز نیست، مسئله تحول در رویکرد کلان جامعه، وجهه اجتماعی، پیام پنهان این تصمیم به ناخودآگاه جامعه است.